ارزیابی شاخص‌های انرژی- اقتصادی و زیست‌محیطی در دو روش تولید علوفه دیم درشهرستان خرم آباد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار پژوهش، بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی لرستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج

2 پژوهشگر، گروه تحقیقات فنی و مهندسی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی لرستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی،

3 پژوهشگر، بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی لرستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی،

4 کارشناس، مرکز جهاد کشاورزی، بیران شهر، ایران

چکیده

پژوهش حاضر به‌منظور ارزیابی شاخص‌های انرژی- اقتصادی و زیست‌محیطی در دو روش تولید علوفه دیم (کشت خالص ماشک و کشت مخلوط ماشک و جو) در مزرعه زارع در شهرستان خرم‌آباد در سال زراعی 1401-1400 اجرا شد. کاشت ماشک به‌صورت خالص با تراکم 250 دانه در مترمربع و کشت مخلوط ماشک و جو (با نسبت 3 ماشک: 1 جو) در نظر گرفته شد. بر اساس نتایج، میانگین عملکرد علوفه تر و خشک در کشت خالص ماشک به‌ترتیب 8482 و 2800 کیلوگرم در هکتار و برای کشت مخلوط ماشک و جو 17950 و 6000 کیلوگرم بر هکتار به‌دست آمد. مقایسه میانگین عملکرد با استفاده از آزمون t استیودنت نشان داد که تفاوت عملکرد علوفه تر و خشک کشت مخلوط ماشک و جو با کشت خالص ماشک از نظر آماری معنی‌دار بوده است. متوسط کل انرژی ورودی و خروجی در کشت ماشک خالص و کشت مخلوط ماشک و جو به‌ترتیب (25/8675 و 48244 مگاژول بر هکتار) و (08/8795 و 98880 مگاژول بر هکتار)، و مقدار شاخص‌های نسبت انرژی و بهره‌وری انرژی در دو روش تولید علوفه به‌ترتیب (56/5 و 322/0 کیلوگرم بر مگاژول) و (12/11 و 682/0 کیلوگرم بر مگاژول) محاسبه شد. پتانسیل گرمایش جهانی در کشت خالص ماشک و کشت مخلوط ماشک و جو به ترتیب 5/566 و 9/578 کیلوگرم معادل کربن‌ دی‌اکسید به‌دست آمد. همچنین میانگین سود خالص و نسبت فایده به هزینه تولید علوفه خشک در کشت خالص ماشک و کشت مخلوط ماشک و جو به‌ترتیب (40793000 ریال بر هکتار و 51/1) و (173473000ریال بر هکتار و 05/3) برآورد گردید. بر اساس نتایج ارزیابی شاخص‌های انرژی- اقتصادی و زیست محیطی در دو روش تولید علوفه دیم، کشت مخلوط ماشک و جو به‌عنوان تیمار برتر در منطقه توصیه می‌شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Evaluation of energy-economic and environmental indexes in two methods of rainfed fodder production in Khorramabad county

نویسندگان [English]

  • Mahnaz Rahmati 1
  • Movahed Sepahvand 2
  • Ali Ahmadi 3
  • Mahshid Bahadori 4
  • Zabihollah Mohammad Alipour 4
  • Amin Farhadinejad 4
1 Research assistant professor, Crop and Horticultural Science Research Department, Lorestan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Khorramabad, Iran.
2 Researcher, Agricultural Engineering Research Group, Lorestan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Khorramabad, Iran
3 Researcher, Crop and Horticultural Science Research Department, Lorestan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Khorramabad, Iran.
4 expert, Agricultural Jihad Center ,Beiranshahr, Iran
چکیده [English]

The present research was conducted to evaluate the energy-economic and environmental indexes in two methods of rainfed fodder production (vetch pure cultivation and vetch-barley mixed cultivation) on a farmer's farm in Khorramabad county in the 2021-2022 cropping year. Planting vetch in a pure form with a density of 250 seeds/m2 and vetch-barley mixed cultivation with a ratio of vetch:3 and barley:1 was considered. According to the results, the average yield of wet and dry fodder in vetch pure cultivation was 8482 and 2800 kg/ha, respectively, and for vetch-barley mixed cultivation, it was 17950 and 6000 kg/ha. Comparison of the average yield using Student's t-test showed that the difference between wet and dry fodder yield mixed cultivation of vetch-barley with pure vetch cultivation was statistically significant. The total average of input and output energies in pure vetch cultivation and vetch-barley mixed cultivation (8675.25 and 48244 MJ/ha) and (8795.08 and 98880 MJ/ha) respectively, and the values of energy ratio and energy productivity in two methods of fodder production were calculated as (5.56 and 0.322 kg/MJ) and (11.12 and 0.682 kg/MJ), respectively. The global warming potential was obtained in the vetch pure cultivation and the vetch-barley mixed cultivation, respectively, 566.5 and 578.9 (kg eq. CO2)/ha. Also, the average net return and the benefit-cost ratio of rainfed fodder production in vetch pure cultivation and vetch-barley mixed cultivation were estimated as (40793000 Rial/ha and 1.51) and (173473000 Rial/ha and 3.05), respectively. According to the results of the evaluation of energy-economic and environmental indexes in two methods of rainfed fodder production, vetch-barley mixed cultivation is recommended as the superior treatment in the region.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Energy-economic indexes
  • Global warming potential (GWP)
  • Wet and dry fodder
  • Vetch
  • Barley