تعیین روش مناسب کوددهی درختان سیب به کمک تصمیم‌گیری چند معیاره

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار پژوهش، بخش تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان، سازمان تحقیقات، آموزش

2 دانش‌آموخته دکترای مکانیزاسیون کشاورزی، گروه مهندسی ماشین های کشاورزی و مکانیزاسیون، دانشکده مهندسی زراعی و عمران روستایی،

چکیده

استفاده از روش‌های سنتی کوددهی درختان، علاوه بر تحمیل هزینه‌های گزاف به باغداران، فاقد مزایای موجود در روش‌های مکانیزه است. در تحقیق حاضر از روش‌های تصمیم‌گیری چند معیاره (چند شاخصه) شامل تحلیل سلسله مراتبی قطعی و فازی و فرایند تحلیل شبکه برای امتیازدهی و انتخاب روش‌ مناسب کوددهی درختان سیب بر اساس نظرات باغداران و کارشناسان خبره باغبانی استفاده شد. در دو روش اول، معیارهای هزینه انجام عملیات کوددهی، عملکرد محصول، درصد آسیب‌های وارد شده به درختان، سهولت ورود ماشین به فضای بین درختان، ظرفیت زراعی (با و بدون ماشین)، راحتی و ایمنی کار کوددهی، خدمات پس از فروش، دسترسی به ماشین مورد نیاز، قیمت فروش محصول، کیفیت محصول تولیدی و قیمت اولیه ماشین کوددهی و در روش تحلیل شبکه، معیارهای هزینه انجام عملیات، عملکرد محصول، قیمت فروش محصول و کیفیت محصول تولیدی مورد استفاده قرار گرفت. گزینه‌های مورد بررسی شامل روش کوددهی سنتی، کوددهی با ترنچر باغی، کوددهی با مته موتوری، کوددهی با گودال‌کن ثابت تراکتوری و کوددهی با گودال‌کن افست تراکتوری بود. طبق نتایج در دو روش سلسله مراتبی قطعی و فازی به ترتیب روش‌های کوددهی با گودال‌کن افست تراکتوری، کوددهی با گودال‌کن ثابت تراکتوری، کوددهی سنتی، کوددهی با مته موتوری و کوددهی با ترنچر باغی از نظر کارشناسان و تولیدکنندگان سیب در اولویت استفاده قرار گرفتند. در فرایند تحلیل شبکه نیز انتخاب اول و دوم به ترتیب شامل چالکود با گودال‌کن افست و ثابت و انتخاب‌های بعدی کوددهی با ترنچر، مته موتوری و روش سنتی معرفی گردید. این نتایج نشان می‌دهد که به‌کارگیری تراکتورهای باغی (با قدرت ورود و حرکت در فضای باغ) در کنار تجهیز آنها به گودال‌کن‌های تراکتوری به خصوص نوع کناربند یا افست، نقش مهمی در افزایش کمیت و کیفیت سیب تولیدی و کاهش هزینه‌های عملیات کوددهی درختان دارد

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Determining the appropriate method of fertilizing apple trees with the help of multi-criteria decision making

نویسندگان [English]

  • Mohsen Heidarisoltanabadi 1
  • Abdollah Imanmehr‬ 1
  • Behzad Elhami 2
1 Assistant professor, Agricultural Engineering Research Department, Isfahan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Isfahan, Iran.
2 3. Ph.D. Educated of Agricultural Mechanization, Department of Agricultural Machinery and Mechanization Engineering, Agricultural Sciences and Natural Resources University of Khuzestan, Mollasani, Iran
چکیده [English]

The appropriate tree fertilization with essential nutrients is considered as one of the major factors in enhancing the quality and quantity of horticultural crops. Applying traditional tree fertilizing methods imposes high costs on the growers and has lower efficiency compared to mechanized methods. It shows the importance of applying and improving the mechanization of fertilizing operation in the horticultural sector. In the present study, multi-criteria decision-making (MCDM) methods including deterministic analytical hierarchy process (AHP) and fuzzy analytical hierarchy process (FAHP) and analytic network process (ANP) were used to score and select the appropriate fertilizing method for apple trees based on the growers and expert’s perspective. The criteria including fertilizing operation cost, crop yield, the percentage of tree damages, easiness of entering and moving fertilizing equipment in tree rows, field capacity (with or without machinery), the comfort and safety of fertilizing operation, after-sales service, access to the required machinery and implements, crop selling price, and crop quality were used in the above mentioned methods. The fertilizing methods considered in the present study were traditional fertilizing (Shovel), fertilizing with orchard Trencher, fertilizing drilling motor, fixed centerline tractor digger, and off-set digger. Based on the results obtained from AHP and FAHP, the priority of fertilizing methods was determined as tractor off-set digger, fixed centerline digger, drilling motor, and orchard Trencher, respectively. Based on the ANP method, off-set and fixed centerline diggers had the highest priority, which were followed by Trencher, drilling motor, and traditional method. Results showed that applying the orchard tractors equipped with tractor digger, especially off-set type, can play an important role in enhancing the quantity and quality of produced apple, as well as reducing the costs of fertilizing operation.

کلیدواژه‌ها [English]

  • AHP
  • ANP
  • Fertilizing trees
  • Mechanization