تاثیر روش‏های خاک‏ورزی حفاظتی بر مقدار ماده آلی خاک و شاخص‏های انرژی در کشت لوبیا (مطالعه موردی شهرستان اراک)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 مربی بخش تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی،

2 بخش فنی و مهندسی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی، اراک، ایران

3 استادیار بخش تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج

چکیده

هدف از اجرای این آزمایش بررسی تاثیر به‏کار‏گیری روش‏های کشاورزی حفاظتی بر روی مقدار ماده آلی خاک، شاخص‏های انرژی و عملکرد محصول در کشت لوبیا سفید (رقم درسا) بود. آزمایش در قالب طرح بلوک‏های کامل تصادفی و در سه تکرار در ایستگاه تحقیقاتی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی در سال‏های زراعی 97-96، 98-97 و 99-98 انجام شد. تیمارهای آزمایش عبارت بودند از: 1- روش مرسوم خاک‏ورزی (استفاده از گاوآهن برگردان‏دار- دیسک) به عنوان شاهد ،2– روش کم‏خاک‏ورزی با استفاده از گاوآهن چیزل–پکر و 3- روش ‏بی‏خاک‏ورزی با دستگاه کشت مستقیم. در هر سه سال آزمایش، درصد ماده آلی خاک بعد از برداشت محصول اندازه‏گیری شد. عملکرد و اجزای عملکرد دانه لوبیا در انتهای فصل زراعی با حذف حواشی، اندازه‏گیری شدند. همچنین انرژی مصرفی نهاده‏ها و ستاده‏ها، انرژی ناخالص تولید شده در هر هکتار، نسبت و شدت انرژی، و بهره‏وری انرژی برای هر تیمار محاسبه گردید. نتایج نشان داد بیشترین و کمترین عملکرد دانه به ترتیب مربوط به تیمار کم‏خاک‏ورزی و بی‏خاک‏رزی با مقادیر 2869 و 2076 کیلوگرم در هر هکتار بوده است. میانگین سه ساله مقادیر ماده آلی خاک در تیمار‏های آزمایش به ترتیب تیمار‏ها 430/ ، 582/0 و 621/0 درصد بود که بیشترین افزایش در تیمار کم‏‏خاک‏ورزی دیده شد. بیشترین و کمترین شدت انرژی به ترتیب مربوط به روش‏های بی‏خاک‏ورزی و کم‏خاک‏ورزی با مقادیر 6/38 و 3/27 مگاژول به ازای هر کیلو‏گرم دانه خشک به دست آمد. یکی از دلایل افزایش مصرف انرژی و کاهش عملکرد دانه در روش بی‏خاک‏ورزی، بالا بودن جمعیت علف هرز و در نتیجه مصرف زیاد علفکش‏های عمومی و اختصاصی بود. در نهایت با توجه به افزایش عملکرد دانه، افزایش مقدار ماده آلی خاک و بهبود شاخص‏های انرژی در کشت لوبیا، روش کم‏‏خاک‏ورزی در مقایسه با روش بی‏خاک‏ورزی مناسب‏تر ارزیابی شد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

تاثیر روش‏های خاک‏ورزی حفاظتی بر مقدار ماده آلی خاک و شاخص‏های انرژی در کشت لوبیا (مطالعه موردی شهرستان اراک)

نویسندگان [English]

  • abolfazl hedayatipor 1
  • Mona Tahmasebi 2
  • Mustafa Goodarzi 3
1 Instructor, Agricultural Engineering Research Department, Markazi Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO),Arak, Iran
2 Assistant Professor, Agricultural Engineering Research Department, Markazi Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO),Arak, Iran
3 3. Assistant Professor, Agricultural Engineering Research Department, Markazi Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO),Arak, Iran
چکیده [English]

The purpose of this study was to investigate the effects of conservation agricultural methods on the amount of soil organic matter, energy indices, and crop yield in the white bean (Dorsa variety) cultivation. The experiment was conducted in a randomized complete block design with three replications at the Markazi Agricultural and Natural Resources Research and Education Center in the cropping years of 2017-2018, 2018-2019, and 2019-2020. The experimental treatments were involved: 1- the conventional tillage method (by using moldboard plow+ disc) as a control, 2-Reduced tillage with a chisel-packer plow, and 3-No-tillage method with a direct planting seeder. In each season, the soil organic matter content was measured. The yield and yield components of dry bean seeds have been measured at the end of the season, by removing the margins. In addition, inputs and outputs energy consumption, gross energy produced per hectare, energy ratio and intensity, and energy productivity, were calculated for each treatment. The results showed that the highest and the lowest yield were obtained in reduced tillage and no-tillage with 2869 and 2076 Kg/ha, respectively. The three-year average values of soil organic matter in the experimental treatments for each season were 0.430, 0.582, and 0.621%, respectively which the highest increase was seen in reduced tillage treatment. The highest and the lowest energy intensity were obtained for no-tillage and reduced tillage with 38.6 and 27.3 MJ/Kg, respectively. One of the reasons for increasing the energy consumption and decreasing the yield in the no-tillage method was the high weed population and thereby plentiful consumption of general and specific herbicides. Finally, due to the increase in grain yield, amount of soil organic matter, and improvement of energy indices in dry bean cultivation, the reduced tillage method evaluated as more suitable compared to the no tillage method.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Conservation Agriculture
  • Bean
  • Energy Consumption
  • No Tillage
  • Reduced Tillage

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار